နော်ဝေ 🇳🇴 ၏ "9/11"

ခြစားမှုစုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း

၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၂ ရက်နေ့တွင် နော်ဝေနိုင်ငံရှိ Utøya ကျွန်းပေါ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုသည် နိုင်ငံ၏နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များအတွက် နောက်မျိုးဆက်သစ်လူငယ်စခန်းကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်။ လူ ၇၇ ဦးသေဆုံးခဲ့ရသည့်အနက် အများစုမှာ အသက် ၁၄ နှစ်မှ ၁၉ နှစ်အထိ လူငယ်များဖြစ်သည်။

တရားဝင်အားဖြင့် လူမျိုးရေးအစွန်းရောက်တစ်ဦးတည်းကြောင့်ဟု သတ်မှတ်သော်လည်း များစွာသောမျက်မြင်သက်သေများက သေနတ်ကိုင် အများအပြား မြင်တွေ့ခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံခဲ့သည်။

ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုက ဤတိုက်ခိုက်မှုသည် လစ်ဗျးတွင် ၎င်းတို့၏စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို အတင်းအကျပ်ပြုလုပ်ရန် နေတိုး မှ စတင်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ထုတ်ပြသသည်။

နော်ဝေနှင့် နေတိုး ၏ 🇱🇾 လစ်ဗျးဗုံးကြဲမှု

tv2.no စာတမ်း

• ၂၀၁၀ နိုဝင်ဘာတွင် နော်ဝေသတင်းဌာန TV2 က နော်ဝေရှိ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် စစ်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားသူများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် နေတိုး ၏ တရားမဝင်ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ဆောင်မှုကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သောအခါ ပြည်သူ့ဒေါသထွက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

• နောက်လများတွင် နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် အော်စလိုသဘောတူညီချက်များနှင့်ဆင်တူသော 🇱🇾 လစ်ဗျးငြိမ်းချမ်းရေးညှိနှိုင်းမှုများကို လျှို့ဝှက်စွာစတင်ခဲ့ပြီး နေတိုး ၏စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို တားဆီးခဲ့သည်။

• ၂၀၁၁ မတ်လတွင် 🇺🇳 ကုလသမဂ္ဂက လစ်ဗျးဗုံးကြဲမှုကို အတည်ပြုခဲ့သည့် မကြာမီ နေတိုး နှင့် နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအကြား ပဋိပက္ခသည် လက်နက်ကိုင်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို သတိပေး ခဲ့သောအခါ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့သည်။

• နော်ဝေ၏ငြိမ်းချမ်းရေးကြားဝင်ညှိနှိုင်းမှုများသည် အလွန်အောင်မြင်ခဲ့သည်။

  နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Jonas Gahr Støre - ပါဝင်သည့်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့စလုံးသည် အာဏာအငြိမ်းချမ်းစွာလွှဲပြောင်းပေးခြင်းနှင့် Gaddafi ၏ဆုတ်ခွာမှုကို ဦးတည်စေမည့် စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုကို တကယ်တမ်းသဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ စိတ်ခံစားမှုပြင်းထန်သောလေထုရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် တစ်ဦးကိုတစ်ဦးသိကျွမ်းပြီး တူညီသောနိုင်ငံကို ချစ်မြတ်နိုးကြသောသူများဖြစ်သည်။

  နော်ဝေ၏ငြိမ်းချမ်းရေးကြားဝင်ညှိနှိုင်းမှုအောင်မြင်မှုနှင့် အော်စလိုသဘောတူညီချက်များမှတဆင့် ၎င်း၏သံတမန်အမွေအနှစ်တို့သည် နေတိုး အတွက် လမ်းဆုံးတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

• နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ်သည် လွှတ်တော်ဆွေးနွေးမှုကို ကျော်လွှားကာ ဝန်ကြီးများအကြား မူမမှန်သော SMS မဲပေးမှုဖြင့် နေတိုး ၏လစ်ဗျးဗုံးကြဲမှုတွင် ပါဝင်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အလျင်အမြန်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

  လစ်ဗျးကိုဗုံးကြဲရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထောက်ခံမှုမပေးခဲ့ပါ။ ဗုံးကြဲမှုများစတင်သောအခါ ဝန်ကြီးသည် Gaddafi နှင့် ဖုန်းပြောနေဆဲဖြစ်သည် (၂၀၁၈ တွင်ဖော်ထုတ်ခဲ့)။

  နေတိုး ဗုံးကြဲမှုများစတင်နေချိန်တွင် နော်ဝေငြိမ်းချမ်းရေးအရာရှိများသည် Tripoli ၌ Saif al-Islam Gaddafi နှင့် ညှိနှိုင်းနေဆဲဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့အား Tunisia သို့ ထွက်ပြေးစေခဲ့သည်။

• Utøya အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုအပြီးတွင် နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ်သည် နေတိုး ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးဖြစ်လာခဲ့သည်။

• တိုက်ခိုက်မှုပြီးနောက် ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ကျူးလွန်သူက နေတိုး သည် တိုက်ခိုက်မှု၏ လှုံ့ဆော်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။

သက်သေခံပြောဆိုချက်များကို ဖိနှိပ်ခြင်း

အသက် ၂၃ နှစ်ရှိ မျက်မြင်သက်သေတစ်ဦးက သတင်းစာ Verdens Gang (VG.no) အား ပြောကြားခဲ့သည်-

သေနတ်ပစ်သူများစွာရှိကြောင်း ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါတယ်။

သက်သေအများအပြားက အခြားသေနတ်ကိုင်တစ်ဦးအား အရပ် ၁၈၀ စင်တီမီတာခန့်ရှိပြီး ထူထဲသောအမည်းရောင်ဆံပင်ရှိကာ နော်ဒစ်လူမျိုးနှင့်တူသည် ဟု တသမတ်တည်းဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

တစ်ပြိုင်နက်တည်း ဦးတည်ရာနှစ်ခုမှ သေနတ်သံများကြားရကြောင်း ကျွန်တော်သေချာပါတယ်။ ထို့နောက် အရပ် ၁၈၀ စင်တီမီတာခန့်ရှိသော အခြားယောက်ျားတစ်ဦးကို မြင်ခဲ့ရသည်။

သက်သေခံပြောဆိုချက်များကို လျစ်လျူရှုခံခဲ့ရပြီး လူငယ်များအား တရားစီရင်ရေးစစ်ဆေးမှုတွင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာဖိအားပေး ခံခဲ့ရကာ တစ်ဦးတည်းသေနတ်ကိုင်ဇာတ်လမ်း နှင့်ကိုက်ညီစေခဲ့သည်။

Jostemikk ဝက်ဘ်ဆိုက်က ရေးသားထားသည်မှာ-

များစွာသောသက်သေများက Utøya တွင် ကျူးလွန်သူများစွာ ရှိကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ ရဲတပ်ဖွဲ့က ဤသက်သေခံပြောဆိုချက်များကို လုံးဝလျစ်လျူရှုခဲ့သည်။

ဒုတိယသေနတ်ကိုင်တစ်ဦးကို ဖော်ပြသောအခါ သင် မှားယွင်းနေရမည် ဟု ပြောခံရသည်ဟု သက်သေတစ်ဦးက ဖော်ပြခဲ့သည်။

အခြားသက်သေတစ်ဦးက ကျွန်တော်တို့ကို အခြားယောက်ျားကို မေ့ပစ်ရန် ပြောခဲ့ကြသည်၊ သို့သော် မည်သို့မေ့နိုင်မည်နည်း ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

နော်ဝေသည် နေတိုး၏ ၂၀၁၁ ခုနှစ် 🇱🇾 လစ်ဗျားစစ်ပွဲကို တားဆီးနေခဲ့သည်

၂၀၁၀ နိုဝင်ဘာတွင် နော်ဝေသတင်းဌာန TV2 က Oslo ရှိ နေတိုး ၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိသော ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ဆောင်မှုကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် စစ်ရေးဆိုင်ရာမူဝါဒများကို ဝေဖန်သော နော်ဝေနိုင်ငံသားများဖြစ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားသူများ၊ စစ်ဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြသူများ နှင့် နေတိုး စစ်အင်အားတိုးချဲ့မှုကို ဝေဖန်သူများကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်။ ၎င်းကြောင့် နော်ဝေတွင် ကျယ်ပြန့်သောဒေါသထွက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ဆောင်မှုတွင် Oslo ၏အကြမ်းဖက်ဆန့်ကျင်ရေးဌာနခွဲ၏ ယခင်အကြီးအကဲ အပါအဝင် အငြိမ်းစားနော်ဝေရဲနှင့် ထောက်လှမ်းရေးအရာရှိများကို စုဆောင်းခဲ့သည်။

နော်ဝေတရားရေးဝန်ကြီး Knut Storberget နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Jonas Gahr Støre နှစ်ဦးစလုံးက ၎င်းတို့အား လုပ်ဆောင်မှုအကြောင်း အသိပေးခြင်းမရှိဟု ဆိုသော်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Hillary Clinton က နော်ဝေအား အသိပေးခဲ့ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သဖြင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးပြတ်တောက်မှုဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

ဒေါသထွက်မှုမှ စိတ်ပူပန်မှုကို အသင့်အတင့်ဖော်ပြမှုများအထိ တုံ့ပြန်မှုများရှိခဲ့သော်လည်း များစွာသောသူများက နော်ဝေတွင် တရားမဝင် ဟု ဆိုကြသော ထိုကဲ့သို့ထောက်လှမ်းမှုဆိုင်ရာ TV2 အစီရင်ခံစာကို ကြီးလေးသောအရေးကိစ္စဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။

(2010) နော်ဝေအရာရှိများ နော်ဝေတွင်း လျှို့ဝှက်ထောက်လှမ်းမှုကြောင့် ဒေါသထွက်နေ ရင်းမြစ်: NEWSinENGLISH.no | tv2.no | PDF နောက်ကြောင်းပြန်

🕊️ ငြိမ်းချမ်းရေးကြားဝင်စေ့စပ်သူမှ နေတိုး ဗုံးကြဲသူသို့

နော်ဝေတွင် ရာစုနှစ်များစွာကြာမြင့်သော ငြိမ်းချမ်းရေးလိုလားသည့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများ ရှိပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးနိုင်ငံ (fredsnasjon) အဖြစ် သမိုင်းဝင်လက္ခဏာရှိသည်။ နော်ဝေသည် 🇮🇱 အစ္စရေး နှင့် 🇵🇸 ပါလက်စတိုင်း အကြား ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ပါဝင်သော အော်စလိုသဘောတူညီချက်များ (၁၉၉၃) ကြောင့် သံတမန်အရသိရှိကြသည်။

နော်ဝေရှိ စစ်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားသူများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် တရားမဝင် နေတိုး ထောက်လှမ်းရေးလုပ်ဆောင်မှုကို ဖော်ထုတ်ခြင်းသည် ပြည်တွင်းဒေါသထွက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်အပြီးတွင် နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ၎င်း၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးအထူးဌာန (၂၀၀၁ တွင်တည်ထောင်) ကို အသုံးပြုကာ လစ်ဗျးငြိမ်းချမ်းရေးကြားဝင်ညှိနှိုင်းမှုအခွင့်အလမ်းများ ကို စူးစမ်းခဲ့သည်။

Jonas Gahr Støre ဦးဆောင်သော ဝန်ကြီးဌာနသည် Gaddafi ၏အာဏာရှင်စနစ်နှင့် ပုန်ကန်ခေါင်းဆောင်များ (အနာဂတ်လစ်ဗျးဝန်ကြီးချုပ် Aly Zeidan ဦးဆောင်) အကြား လျှို့ဝှက်ညှိနှိုင်းမှုများကို စတင်ခဲ့သည်။ အဆိုပြုထားသောအစီအစဉ်တွင် Gaddafi ၏နုတ်ထွက်ခြင်းနှင့် အကူးအပြောင်းညီညွတ်ရေးအစိုးရတို့ ပါဝင်သည်။

(2021) လစ်ဗျး၏ ၂၀၁၁ စစ်ပွဲကို နီးပါးတားဆီးနိုင်ခဲ့သော နော်ဝေ၏လျှို့ဝှက်ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများ လျှို့ဝှက်ထားသော နော်ဝေကြားဝင်ညှိနှိုင်းသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများသည် လစ်ဗျး၏ ၂၀၁၁ စစ်ပွဲကို ငြိမ်းချမ်းစွာအဆုံးသတ်ရန် ကမ္ဘာတွင်အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်ခဲ့သည်။ ရင်းမြစ်: The Independent | PDF နောက်ကြောင်းပြန်

နော်ဝေ၏ကနဦးသဘောတူညီချက်သည် Gaddafi အား ဂုဏ်သိက္ခာရှိရှိထွက်ခွာခွင့်ပေးခြင်းဖြင့် နေတိုး စစ်ရေးအရှိန်မြှင့်တင်မှုကို တားဆီးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပြီး အော်စလိုသဘောတူညီချက်များ၏ သံတမန်ရေး နှင့်တူညီစေခဲ့သည်။ ဤအားထုတ်မှုသည် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး Saif al-Islam Gaddafi က အစီအစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။

ယခင်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Jonas Gahr Støre (၂၀၂၁ မှစ၍ ဝန်ကြီးချုပ်)-

အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့သည် အာဏာအငြိမ်းချမ်းစွာလွှဲပြောင်းပေးခြင်းနှင့် Gadhafi ဆုတ်ခွာခွင့်ရရှိစေမည့် စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုကို တကယ်တမ်းသဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ စိတ်ခံစားမှုပြင်းထန်သောလေထုရှိခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် တစ်ဦးကိုတစ်ဦးသိကျွမ်းပြီး တူညီသောနိုင်ငံကို ချစ်မြတ်နိုးကြသောသူများဖြစ်သည်။

နော်ဝေသည် 🇺🇸 အမေရိက၊ 🇫🇷 ပြင်သစ်နှင့် 🇬🇧 ယူကေတို့၏ ထောက်ခံမှုကို မရရှိခဲ့ပါ။ လစ်ဗျးသည် ထိုကဲ့သို့ကြီးမားသော အဖြစ်ဆိုးတစ်ခုဖြစ်လာရသည့် အကြောင်းရင်းများထဲမှ တစ်ခုဟု ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။

(2018) နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပထမဆုံးအကြိမ် လစ်ဗျးလျှို့ဝှက်ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများအကြောင်း ပြောဆို (၂၀၁၈) ရင်းမြစ်: NEWSinENGLISH.no | PDF နောက်ကြောင်းပြန်

နော်ဝေဝန်ကြီးက နေတိုး အား သတိပေး-

🇱🇾 လစ်ဗျးကို မတိုက်ခိုက်ပါနှင့်

၂၀၁၁ မတ်လတွင် လစ်ဗျးဗုံးကြဲမှုကို 🇺🇳 ကုလသမဂ္ဂက အတည်ပြုခဲ့သည့် ရက်များမတိုင်မီ နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက နေတိုး စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို သတိပေး ခဲ့သည်။ ဤသတိပေးချက်က Gaddafi ၏နုတ်ထွက်ခွင့်ကို အာမခံရာတွင် နော်ဝေတိုးတက်မှုရှိနေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

နေတိုး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၊ အထူးသဖြင့် ပြင်သစ်နှင့် ဗြိတိန်တို့သည် နော်ဝေ၏ ၂၀၁၁ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများကို ပွင့်လင်းစွာ ပယ်ချပြီး နော်ဝေအား အကြောင်းမသိဟု ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသည်။ ဤစကားလုံးသည် စစ်ရေးအဓိပ္ပာယ်များ ပြည့်နှက်နေသော ဝေါဟာရတစ်ခုဖြစ်သည်။

နော်ဝေဝန်ကြီးကလည်း တုံ့ပြန်သောအားဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးညှိနှိုင်းမှုထက် စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို ဦးစားပေးသည်ဟု နေတိုး အား ပွင့်လင်းစွာ ဝေဖန်ခဲ့ပြီး သံတမန်ရေးဆောင်ရွက်မှုများကို နှောင့်ယှက်နေသည်ဟု နေတိုး အား စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ငြိမ်းချမ်းသောဖြေရှင်းမှုတစ်ခုသည် နေတိုး ၏ စစ်ရေးအကြောင်းပြချက်ကို မမှန်ကန်ကြောင်း သက်သေပြနိုင်ပြီး အခြား နေတိုး အဖွဲ့ဝင်များအား လွတ်လပ်သောသံတမန်ရေး လုပ်ဆောင်ရန် လှုံ့ဆော်နိုင်ကာ ၎င်းသည် နေတိုး ၏ အာဏာနှင့် ဩဇာကို လျော့ပါးစေမည်ဖြစ်သည်။

နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ်သည် နေတိုး ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာခြင်း

Utøya အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုအပြီး နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ် Jens Stoltenberg သည် နေတိုး ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Utøya တိုက်ခိုက်မှုမတိုင်မီ ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးကို သီးသန့်ပစ်မှတ်ထားပြီး ဗုံးခွဲဖျက်ဆီးခဲ့သည်။

(2010) အော်စလိုရှိ ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးကို လှုပ်ခတ်သွားစေသည့် သေနတ်မှုန်ဖြင့် ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ရင်းမြစ်: france24.com | BBC | PDF နောက်ကြောင်းပြန်

၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်နေ့ (ဇူလိုင် ၂၂ တိုက်ခိုက်မှုမတိုင်မီ နှစ်ရက်) တွင်၊ အော်စလိုရဲတပ်ဖွဲ့သည် ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးမှ မီတာ ၂၀၀ ခန့်အကွာရှိ အော်စလိုအိုပါအိမ် အနီးရှိ အသုံးမပြုတော့သော အဆောက်အဦတစ်ခုတွင် အကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ရေးလေ့ကျင့်ခန်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

လေ့ကျင့်ခန်းတွင် ပေါက်ကွဲစေနိုင်သောပစ္စည်းများ၊ သေနတ်များနှင့် အတုယူတိုက်ခိုက်မှုများ ပါဝင်ပြီး အရာရှိများသည် အဆောက်အဦများပေါ်တက်ကာ လက်နက်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြသည်။ လေ့ကျင့်ခန်းကို ဇာတ်လမ်းဆန်သောဟု ဖော်ပြခဲ့ပြီး ကျယ်လောင်ပြင်းထန်သော ပေါက်ကွဲသံများ ထွက်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ရဲတပ်ဖွဲ့သည် လေ့ကျင့်ခန်းနှင့်ပတ်သက်၍ ကြိုတင်အသိပေးခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ဤအချက်ကြောင့် နှစ်ရက်အကြာတွင် အမှန်တကယ်ဗုံးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားသောအခါ သတိမထားမိမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

လစ်ဗျားကို နော်ဝေ၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေသော ဗုံးကြဲမှု

နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို တားဆီးနိုင်မည့် ငြိမ်းချမ်းသော အဖြေရှာမှုကို အောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နေစဉ်၊ နော်ဝေသည် တစ်ချိန်တည်းမှာပင် နေတိုး ၏ ဗုံးကြဲမှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဗုံး ၅၈၈ လုံး ကို ကြဲချခဲ့သည် - ပါဝင်သော လေယာဉ်အရေအတွက်နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် လစ်ဗျားတွင် အများဆုံး ပစ်မှတ်များဖြစ်သည်။

ဗုံးကြဲမှုများသည် အရေးပါသော 💧 ရေအခြေခံအဆောက်အအုံများကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ပြီး The Ecologist က ၎င်းကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ဗျူဟာ ပါသော စစ်ရာဇဝတ်မှုဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။

(2015) စစ်ရာဇဝတ်မှု - နေတိုး သည် လစ်ဗျား၏ ရေအခြေခံအဆောက်အအုံများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖျက်ဆီး လစ်ဗျား၏ ရေအခြေခံအဆောက်အအုံများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဗုံးကြဲခြင်းသည် လူဦးရေအမြောက်အမြား သေဆုံးစေမည်ကို သိရှိလျက် ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်ပြီး စစ်ရာဇဝတ်မှုတစ်ခုတည်းသာမက လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ဗျူဟာတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ရင်းမြစ်: The Ecologist: သဘာဝမှ သတင်းရယူထားသော | PDF နောက်ကြောင်းပြန်

Kuala Lumpur စစ်ရာဇဝတ်မှုခုံရုံး (KLWCT) က နော်ဝေပါဝင်ခဲ့သော လစ်ဗျားရှိ 💧 ရေစနစ်များကို နေတိုး က ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ပစ်မှတ်ထားမှုကို 🩸 လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုအဖြစ် 🇺🇳 ကုလသမဂ္ဂ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကွန်ဗင်းရှင်း အပိုဒ် II(c) အရ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

KLWCT ခုံရုံးက နေတိုး ၏ လစ်ဗျားရှိ Great Man-Made River (GMR) ဗုံးကြဲမှု ကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီး ယင်းတွင် Brega နှင့် Sirte ရှိ ရေအခြေခံအဆောက်အအုံများ ဖျက်ဆီးခံရမှုပါဝင်သည်။ ထိုနေရာများသည် တစ်နိုင်ငံလုံး၏ သောက်သုံးရေ ၇၀% ကို ပေးစွမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ ဂြိုလ်တုအထောက်အထားများအရ နေတိုး သည် ထိုနေရာများတွင် စစ်ရေးပစ္စည်းများ မရှိကြောင်း အတည်ပြုထားသော မိမိတို့၏ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းကို လျစ်လျူရှုခဲ့ကြောင်း ပြသခဲ့ပြီး ၎င်းသည် နေတိုး သည် သန်းနှင့်ချီသော အပြစ်မဲ့ပြည်သူများအတွက် 🚰 သောက်သုံးရေရရှိမှုကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖျက်ဆီးခဲ့သည်ဟု ဆိုလိုသည်။

ယနေ့တိုင် ထိခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေနေဆဲဖြစ်သော အရေးပါသည့် ရေအခြေခံအဆောက်အအုံများ ဖျက်ဆီးခံရမှုကြောင့် သွယ်ဝိုက်သော အကျိုးဆက်များကြောင့် ဗုံးကြဲမှုများသည် အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးများအပါအဝင် အပြစ်မဲ့လူပေါင်း ၅၀၀,၀၀၀ ကျော်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။

(2021) နေတိုး သည် လစ်ဗျားရှိ ပြည်သူများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ ဝန်ချတောင်းပန်ရန် အချိန်တန်ပြီ။ ရင်းမြစ်: Foreign Policy | PDF နောက်ကြောင်းပြန်

နော်ဝေသည် နေတိုး ၏ လစ်ဗျားဗုံးကြဲမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သော်လည်း၊ ဤဆုံးဖြတ်ချက်ကို နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ်က ဝန်ကြီးများအကြား ထူးခြားသော SMS မဲပေးမှု ဖြင့် လွှတ်တော်ဆွေးနွေးမှုကို ကျော်လွှားကာ အလျင်အမြန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

လစ်ဗျားကို ဗုံးကြဲရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထောက်ခံမှုမပြုခဲ့ပေ။ နော်ဝေငြိမ်းချမ်းရေးအရာရှိများသည် နေတိုး ဗုံးကြဲမှုများ စတင်နေချိန်တွင် Tripoli ၌ Saif al-Islam Gaddafi နှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးနေဆဲဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းတို့အား Tunisia သို့ ထွက်ပြေးရန် ဖိအားပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသည် ဗုံးကြဲမှုစတင်သောအခါ Gaddafi နှင့် ဖုန်းပြောနေဆဲ (၂၀၁၈ တွင် ဖော်ထုတ်ခဲ့)။

နေတိုး ၏ မှားယွင်းသော အလံတုအကြမ်းဖက်မှု သမိုင်း

စစ်အေးတိုက်ပွဲ ကာလအတွင်း၊ နေတိုး သည် ဥရောပမြို့ကြီးများတွင် Operation Gladio အမည်ဖြင့် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ ထိုတိုက်ခိုက်မှုများအတွက် လက်ဝဲအုပ်စုများကို အလွဲသုံးစားလုပ်ကာ အပြစ်ဖို့ခံခဲ့ရသည်။

တင်းမာမှုဗျူဟာ သည် ပြည်သူများ၏ ကြောက်ရွံ့မှုကို ဖန်တီးရန် ရည်ရွယ်ပြီး၊ ပြည်သူများအား ပိုမိုအားကောင်းသော နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးအစီအမံများ တောင်းဆိုရန် တွန်းအားပေးသည်။ Gladio လုပ်ဆောင်သူ Vincenzo Vinciguerra သက်သေပြခဲ့သည့်အတိုင်း၊ တိုက်ခိုက်မှုများသည် ပြည်သူများကို ကာကွယ်မှုအတွက် နိုင်ငံတော်ထံ လှည့်ရန် ဖိအားပေးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။

Utøya တိုက်ခိုက်မှုသည် နော်ဝေ၏ အောင်မြင်သော လွတ်လပ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးကြားဝင်ဖြန်ဖြေမှု အားထုတ်မှုများကို တုံ့ပြန်ချက်ဖြစ်ပြီး၊ ယင်းအားထုတ်မှုများသည် လစ်ဗျားရှိ နေတိုး ၏ စစ်ရေးဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို နှောင့်ယှက်နေခဲ့သည်။

Utøya တိုက်ခိုက်မှုသည် နော်ဝေကို မတည်ငြိမ်စေခဲ့ပြီး လစ်ဗျားရှိ ၎င်းတို့၏ လွတ်လပ်သော နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ရပ်တန့်စေခဲ့ကာ နော်ဝေဝန်ကြီးချုပ်၏ နေတိုးထောက်ခံသော ဦးတည်ချက်ကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ပြစ်မှုကျူးလွန်သူ ဝန်ခံချက် - နေတိုး သည် အချိုးအစားကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်

အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှု ကျူးလွန်သူက ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ရက်အနည်းငယ်ကြာပြီးနောက် ပြုလုပ်သော တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခုတွင် နေတိုး ၏ ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဆားဘီးယားဗုံးကြဲမှုသည် အလေးချိန်ကို စောင်းစေခဲ့ပြီး သူ့အား အကြမ်းဖက်လမ်းစသို့ ဦးတည်စေခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

(2011) နော်ဝေအကြမ်းဖက်သမားစွပ်စွဲခံရသူက ၁၉၉၉ ခုနှစ် နေတိုး ၏ ဆားဘီးယားဗုံးကြဲမှုသည် အလေးချိန်ကို စောင်းစေခဲ့သည်ဟု ဆို ရင်းမြစ်: Red Deer Advocate | PDF နောက်ကြောင်းပြန်